වර්ෂ 2016 දී වෛද්ය විද්යාව සඳහා වූ නොබෙල් ත්යාගය ජපන් ජාතික විද්යාඥ යොෂිනොරි ඕසුමි (Yoshinori Ohsumi) වෙත පිරිනැමීමත් සමඟ ලෝකයේ බොහෝ දෙනාගේ අවධානය යොමු වූයේ අප මෙතෙක් නොසිතූ අන්දමේ විස්මිත සොයාගැනීමක් වෙතය.
එනම් අපගේ ශරීරයට තනිවම සුව වීමේ සහ අලුත්වැඩියා වීමේ පුදුමාකාර හැකියාවක් පවතින බවත්, එම ක්රියාවලිය සක්රීය කිරීම සඳහා ප්රධානතම යතුර වන්නේ අප ගන්නා ආහාර ප්රමාණය සීමා කිරීම හෝ යම් කාලසීමාවක් නිරාහාරව සිටීම බවත්ය. මෙම ක්රියාවලිය විද්යාත්මකව හඳුන්වනු ලබන්නේ 'ඔටෝෆජි' (Autophagy) යනුවෙනි. ග්රීක භාෂාවෙන් බිඳී ආ මෙම වචනයේ සරල අර්ථය වන්නේ 'තමන් විසින්ම තමන්ව අනුභව කිරීම' යන්නයි. මෙය බැලූ බැල්මට බියකරු බවක් පෙනුනද, සත්ය වශයෙන්ම මෙය ශරීරය තුළ සිදුවන ඉතා හිතකර ස්වභාවික ප්රතිචක්රීකරණ ක්රියාවලියකි.
අප දිනපතා ආහාර ගන්නා විට ශරීරය නිරන්තරයෙන්ම කාර්යබහුල වන්නේ එම ආහාර දිරවීමට සහ ඒවායේ පෝෂ්ය පදාර්ථ බෙදා හැරීමටයි. නමුත් අප යම් කාල පරාසයක්, උදාහරණයක් ලෙස පැය 12කට හෝ 16කට වඩා කාලයක් නිරාහාරව සිටින විට ශරීරයට පිටතින් ශක්තිය ලැබීම නතර වේ.
මෙවැනි අවස්ථාවක ජීවත් වීම සඳහා ශක්තිය සොයා ගැනීමට ශරීරය තම අභ්යන්තරය දෙසට හැරේ. එහිදී සෛල තුළ එකතු වී ඇති අක්රිය වූ ප්රෝටීන කැබලි, හානි වූ සෛල කොටස්, වෛරස හෝ බැක්ටීරියා වැනි විෂ ද්රව්ය එක්රැස් කර ඒවා බිඳ දමා ශක්තිය බවට පත් කරගැනීම ආරම්භ කරයි. මෙය හරියටම නිවසක් පිරිසිදු කිරීමට සමාන ක්රියාවලියකි. නිවසේ ඇති අනවශ්ය කුණු කසළ ඉවත් කර ඒවා ප්රතිචක්රීකරණය කර නැවත ප්රයෝජනයට ගැනීමක් මෙහිදී සෛලීය මට්ටමෙන් සිදුවේ.
මෙම ඔටෝෆජි ක්රියාවලිය ක්රියාත්මක වීමත් සමඟ සිරුර තුළ දැවැන්ත සුව කිරීමේ මෙහෙයුමක් දියත් වේ. මෙහි ඇති ප්රධානතම වාසියක් වන්නේ වයසට යෑමේ ක්රියාවලිය පමා කිරීමයි. කාලයත් සමඟ අපගේ සෛල තුළ කුණු කසළ එකතු වීම නිසා සෛල දුර්වල වී සම රැලි වැටීම සහ අවයව දුර්වල වීම සිදුවේ. නමුත් උපවාසය මගින් මෙම අපද්රව්ය ඉවත් කරන නිසා සෛල අලුත් වී තරුණ බව රැක ගැනීමට විශාල පිටිවහලක් ලැබේ. එමෙන්ම මොළය ආශ්රිතව හටගන්නා ඇල්සයිමර් සහ පාකින්සන් වැනි රෝගවලට හේතු වන විෂ සහිත ප්රෝටීන තැන්පතු ඉවත් කිරීමට ද මෙම ක්රියාවලිය උපකාරී වන බව පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කර ඇත. එනම් නිරාහාරව සිටීම හුදෙක් බර අඩු කරගැනීමට පමණක් නොව මොළයේ සෞඛ්යයටද එකසේ වැදගත් වේ.
තවද අපගේ ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ශක්තිමත් කිරීමටද මෙය ඉවහල් වේ. සෛලයක් තුළ යම් විෂබීජයක් හෝ වෛරසයක් ඇත්නම් ඔටෝෆජි ක්රියාවලිය මගින් එය විනාශ කර දැමීම සිදු කරයි. එමෙන්ම පිළිකා සෛල ඇතිවීමේ අවදානම අඩු කිරීමටද මෙය දායක විය හැකි බව විද්යාඥයින් පෙන්වා දෙයි. ශරීරයේ ඇති ප්රදාහය (Inflammation) හෙවත් අනවශ්ය ඉදිමීම් සහ වේදනා තත්වයන් පාලනය කිරීමටද මෙම විවේක කාලය ශරීරයට වැදගත් වේ. නිරන්තරයෙන් ආහාර ගැනීම නිසා ඉන්සියුලින් හෝමෝනය ඉහළ මට්ටමක පැවතීම දියවැඩියාව වැනි රෝගවලට අත වැනීමකි. නමුත් වරින් වර සිදු කරන උපවාසය මගින් රුධිරයේ සීනි මට්ටම පාලනය කර ඉන්සියුලින් සංවේදීතාව වැඩි දියුණු කරයි.
කෙසේ වෙතත් මෙම ක්රියාවලිය පිළිබඳව අද සමාජයේ ඇත්තේ වැරදි අවබෝධයකි. බොහෝ දෙනා සිතන්නේ නිරාහාරව සිටීම යනු ශරීරයට දෙන දඬුවමක් බවයි. නමුත් යොෂිනොරි ඕසුමිගේ සොයාගැනීම අපට උගන්වන්නේ කුසගින්න යනු ඖෂධයක් බවයි. මෙය වර්තමානයේ 'අන්තර්වාර උපවාසය' (Intermittent Fasting) ලෙස ප්රචලිත වී ඇත. නමුත් මෙය සිදු කළ යුත්තේ නිසි අවබෝධයකින් යුතුවය. සීමාව ඉක්මවා දින ගණන් නිරාහාරව සිටීම ශරීරයට අහිතකර විය හැකි අතර, නිශ්චිත පැය ගණනක් ආහාර ගැනීමෙන් වැළකී සිටීම වඩාත් ප්රතිඵලදායක ක්රමයයි. විශේෂයෙන්ම රාත්රී ආහාරය වේලාසනින් ගෙන පසුදා උදෑසන ආහාරය තරමක් ප්රමාද කිරීමෙන් ඉතා පහසුවෙන් මෙම පැය 16ක පමණ පරාසය ලබා ගත හැක.
අවසාන වශයෙන් කිව හැක්කේ, නවීන විද්යාව විසින් සොයාගත් මෙම 'ඔටෝෆජි' සංකල්පය අපගේ පෞරාණික ආගමික හා සංස්කෘතික උපවාස ක්රමවල විද්යාත්මක පසුබිම මැනවින් තහවුරු කරන බවයි. අප ආහාර ගන්නා වේලාවන් සහ රටාවන් වෙනස් කිරීම වැනි සරල ජීවන රටා වෙනසක් මගින් මිල අධික ඖෂධවලින් ලබාගත නොහැකි සෞඛ්ය සම්පන්න බවක් ලබා ගැනීමට අපට හැකියාව ඇත. එබැවින් වරින් වර ශරීරයට විවේකයක් ලබා දී ස්වයං-සුවකිරීමේ ක්රියාවලියට ඉඩ දීම දීර්ඝායුෂ ලැබීමට ඇති හොඳම මාර්ගයකි.
උපුටා ගැනීම : මුහුණු පොතෙනි
English
